Smoki

[BasiaBujko]

1) twierdzisz, że ten konkretny smok jest strażnikiem Islandii (a jako taki jest pozytywny) - skąd takie przypuszczenie. Tekst nie wskazuje na to !

Owszem wskazuje
Pozwole sobie przytoczyc tekst z Wikipedii ....
I moze na koniec dodam ze nie nalezy ZADNYCH fragmentow dowolnych tekstow interpretowac bez powiazania z calym kontekstem historii do ktorej naleza.
.....

Dziękuje Ulfie i chylę czoło - rzeczywiście - historie islandzkie nie są mi znane - macie rację !

W tym przypadku rzeczywiście smok jako strażnik Islandii jest postacią "pozytywną" - ale tylko jako "strażnik krainy", przed tymi, którzy chcą ją zawładnąć/podbić... co bardziej pasuje, do tzw. "legend narodowych", czyli takich, które już znane elementy legendy wpasowują w nowe legendarne opisanie historii kraju, dynastii i czego tam jeszcze ...

Natomiast w pełni zgadzam się z Hrefną, że pierwotnie

Smoki są w sumie obce ludziom, którzy mogą wejść im w drogę i wtedy staną się ich wrogami. Obce, obojętne, pierwotne i mające swoje, obce ludzkim, smocze sprawy. ... germańskie spojrzenie na smoki wyraźnie podkreśla ich odrębność i obcość. Doceniając mądrość - jak w wypadku Fafnira czy potęgę - jak w wypadku Grendela ...., Mogą być przyjazne miejscom. Tak jak ten smok... strażnik Islandii. On jest strażnikiem miejsca. Krainy. Terytorium....

To także kolejny opis smoków, ich charakterystyka, a o taką mi właśnie chodzi ...

[BasiaBujko]

Na internetowym forum Medievalists.net 16 czerwca ubiegłego roku ukazała się smocza recenzja, pt. "Czy Smoki wyglądały tak samo w czasach Wikingów ?", którą tu zacytuję w wolnym tłumaczeniu:

Chociaż współcześnie smoki przedstawiane są jako czworonożne bestie o pokrytych skórzastą błoną skrzydłach i ziejących ogniem to średniowieczny obraz tych stworzeń był zupełnie inny. W artykule "Smoki w Eddach i wczesnej sztuce nordyckiej", Paul Acker wskazuje, że zarówno Wikingowie jak i społeczność nordycka mieli własne idee i wyobrażenia wyglądu smoków. Acker, profesor uniwersytetu Saint Louis http://www.slu.edu/colleges/AS/ENG/faculty/acker.html, analizuje różnorodne źródła pisane, kamienie runiczne oraz inne wytwory sztuki Skandynawii i Islandii . Legenda zachowana w Eddzie Poetyckiej opowiada jak Sigurðr zabił smoka Fafnira:
Sigurðr z Reginnem (w mitologii nordyckiej, był on synem Hreiðmarra i przybranym ojcem Sigurda-uw. moja) udali się na wrzosowiska-Gnita - i tam znaleźli pozostawiony przez Fafnira ślad gdy zsuwał się do wody . Sigurðr wykopał na ścieżce dół i poszedł w kierunku smoka. Fafnir odszedł od złota, zionął jadem i ruszył na Sigurðra. I kiedy Fafnir wpadł do dołu, Sigurðr dźgnął go w sercu swoim mieczem. Istota, która została przedstawiona w tej opowieści nie jest smokiem w naszym rozumieniu, to raczej ormr (takim jest np. Miðgarðsormr, jako monstrualny żmij nordyckiej mitologii-uw. moja) lub wąż.
W późniejszych sagach można zaobserwować występowanie stwora o nazwie "dreki" przedstawianego jako potrafiącego latać, ziać ogniem, posiadającego niekiedy dwie przednie łapy i pazury. Acker dostrzega tę zmianę powstałą pod wpływem chrześcijańskiej Europy - wizerunki takie, w tekstach żywotów świętych oraz rycerskich romansach przenikały na północ Europy.
Acker analizuje także przykłady sztuki nordyckiej, takie jak kamiennych krzyży z Manx, szwedzkie kamienie runiczne i norweskie kościoły, które przedstawiają różne wersje smoków.
Artykuł " Smoki w Eddach i wczesnej sztuce nordyckiej" (”Dragons in the Eddas and in Early Nordic Art”) opublikowany został w "Revisiting the Poetic Edda: Essays on Old Norse Heroic Legend, edited by Acker and Carolyne Larrington" (Routledge, 2013)

Poniższe obrazy przedstawiają kamień runiczny U 887 (srzydlaty i dwunogi smok) oraz fragment 13-wiecznego portalu Hylestad Church z Setesdal (Norwegia) - scena przedstawia Sigurda zabijającego smoka Fafnira

[Hrefna]

Wydaje mi się, że rozróżnienie między wężem/robalem (ormr, wurm, wyrm, worm) a smokiem w bliższym dzisiejszemu rozumieniu (dreki, draco) wcale nie musiało wiązać się z chrześcijańskimi importami. Istoty bliskie tym przedstawianym w sagach jako dreki są powszechne w wyobrażeniach zachodnioceltyckich, wyspiarskich. A weźmy pod uwagę, że kontakty wyspiarsko-skandynawskie były dość ożywione, choć niekoniecznie dla wyspiarzy miłe (chociaż w końcu i królów normańskiego pochodzenia mieli). Przecież nawet Islandia, zanim zasiedlili ją wikingowie, była skolonizowana przez irlandzkich Celtów.

Postrzeganie smoka mocno ewoluowało. W czasie wspólnych czy też równoległych wędrówek plemion germańskich i celtyckich, istniał tylko jeden rodzaj smoków. Chtoniczno-akwatyczne węże-robale. Ormry. Takie, jak u Słowian (żmij, zmiej itd.). I u wielu ludów tak pozostało. Zmieniło się wyraźnie u tych Celtów, którzy zasiedlili Irlandię i Brytanię, trudno jednak wyrokować, czy smok z istoty ewidentnie przynależnej strefie "niższej" ewoluował w istotę o wiele bardziej uraniczną pod wpływem wczesnej chrystianizacji, czy w wyniku kontaktu z duchami miejsc.

Smoki typu dreki jakoś mało kojarzą mi się z chrześcijaństwem - no, chyba że weźmiemy pod uwagę legendę o św. Jerzym i pobocza mitu arturiańskiego (który jednak wyrósł na Wyspach i to nie jest bez znaczenia). W Biblii (stary testament i apokalipsa) występują jedynie bydlęta wężowo-robalowate. Czyli chtoniczne. Przeciwstawiane zresztą bezpośrednio typowo uranicznemu chrześcijańskiemu panu bozi.


Swoją drogą, to medievaliści mają swoje forum? Bo ja trafiłam tylko na ich stronę, gdzie zamieszczają materiały i twittera tudzież fejsa, gdzie o tym informują.